1913 ΣΕΡΡΑΣ , Η ΠΥΡΙΚΑΥΣΤΟΣ ΠΟΛΗ

1913 Ο ΕΜΠΡΗΣΜΟΣ  ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ

Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ
 Η ΤΟΤΕ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

Ο περίλαμπρος ναός των ενδόξων στρατιωτικών μεγαλομαρτύρων αγίων Θεοδώρων, Τήρωνος και Στρατηλάτου (Παλαιά Μητρόπολη) της πόλης των Σερρών (βυζαντ. Σέρ(ρ)αι, Σέρ(ρ)α(ς) και Φερ(ρ)αί) αποτελεί το παλιότερο και το πιο αξιόλογο βυζαντινό εκκλησιαστικό μνημείο της (εικ. 1α,β,γ). Σύμφωνα με ιστορικές και αρχαιολογικές μαρτυρίες εικάζεται ότι αρχικά ήταν αφιερωμένος μόνο στον έναν άγιο, τον Θεόδωρο. Βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του «μεγάλου», «θεοσώστου» και «θαυμασίου ἄστεως», στην παλιά συνοικία Βαρόσι, στις νοτιανατολικές υπώρειες του λόφου Κουλά (Ακρόπολης). Η πλουσία, μεγίστη, ἀρίστη,ἀναγκαία και ὀχυρὰ πόλις, σύμφωνα με τους χαρακτηρισμούς των βυζαντινών πηγών, στις άκρες της οριζόταν από τους δύο χειμάρρους της Κλοποτίτζας (Τσιομλέκ Ντερέ) στα δυτικά και των Αγίων Αναργύρων ανατολικά. Ο πάνσεπτος ναός περικλειόταν από τη βυζαντινή διπλή οχύρωση. Μπροστά από τη νότια πλευρά του διερχόταν ο decumanus maximus, τμήμα της ρωμαϊκής Εγνατίας οδού, η λεγόμενη «βασιλικὴ ὁδός» των Βυζαντινών (σημ. ΄Ιωνος Δραγούμη). Το επιβλητικό εκκλησιαστικό μνημείο, σήμερα αναστηλωμένο, κείτεται σε αρκετό βάθος (περίπου 4 μ.) από την επιφάνεια του δρόμου, λόγω των συσσωρευμένων επιχώσεων, γι’ αυτό και η κάθοδος στο εσωτερικό του σήμερα πραγματοποιείται με λίθινη κλιμακα που φέρει είκοσι τέσσερις βαθμίδες.

Η φωτογραφία είναι χαρακτηριστική μετα τον εμπεισμό του ναου από τους Βουλγαρους αποχωρούντων μετα την απελευθέρωση της πόλης το 1913.